نویسنده‌ای رازآلود که این روزها نامش همه جا شنیده می‌شود

ربات ChatGPT یک ربات مخصوص گفتگو یا چت است که بر روی خانواده مدل‌های زبان بزرگ ساخته شده و با تکنیک‌های یادگیری نظارت شده و تقویتی به خوبی تنظیم شده است.

این ربات در دسامبر ۲۰۲۲ با نظرات مثبتی مواجه شد و به عنوان مثال نیویورک تایمز آن را «بهترین ربات چت هوش مصنوعی که تا به حال برای عموم معرفی شده» نامید و گاردین نیز گفته است که می‌تواند متنی با جزئیات چشمگیر و مانند انسان تولید کند.

ChatGPT آخرین مورد از یک مجموعه هوش مصنوعی است که شرکت سازنده از آن به عنوان GPTs یاد می‌کند و مخفف عبارت «مبدل از پیش آموزش دیده مولد»(Generative Pre-Trained Transformer) است.

یکی از ویژگی‌های کلیدی ChatGPT توانایی آن در ایجاد پاسخ‌های متنی انسان‌مانند به درخواست‌ها است. این باعث می‌شود که برای طیف گسترده‌ای از برنامه‌ها مانند ایجاد ربات‌های چت برای ارائه خدمات به مشتری، ایجاد پاسخ به سؤالات در انجمن‌های آنلاین یا حتی ایجاد محتوای شخصی‌سازی‌شده برای پست‌های رسانه‌های اجتماعی مفید باشد.

این ربات می‌تواند برای کارهای پردازش زبان طبیعی مانند تولید متن و ترجمه زبان استفاده شود و با مدل GPT-۳.۵ آموزش دیده است که یکی از بزرگترین و پیشرفته‌ترین مدل‌های زبان موجود در حال حاضر است.

ChatGPT از زمان راه اندازی آن در نوامبر سال گذشته به یک موفقیت فوق‌العاده تبدیل شده است. این برنامه هوش مصنوعی که اساساً یک ربات گفتگوگر پیشرفته است، می‌تواند به بزرگترین و کوچک‌ترین سؤالات زندگی پاسخ دهد و مقالات دانشگاهی، داستان‌های تخیلی و حتی نامه‌های درخواست شغل را تهیه کند.

ChatGPT این کار را با استفاده از آنچه از مقدار حیرت‌ آوری از متون موجود در اینترنت به دست می‌آورد، با راهنمایی دقیق متخصصان انسانی انجام می‌دهد. میلیون‌ها نفر در هفته‌های اخیر سؤالاتی از ChatGPT پرسیده‌اند و این ربات تمام تلاش خود را برای پاسخ دادن به کار می‌گیرد، مگر اینکه بداند نمی‌تواند. پاسخ‌های آن با اعتماد به نفس بالا و روان ارائه می‌شوند، حتی اگر گاهی اوقات به طرز شگفت‌انگیزی اشتباه باشند.

این بدان معناست که اگرچه Chat GPT می‌تواند فیزیک کوانتومی را توضیح دهد یا شعری را بنا به تقاضای فرد بنویسد، اما به گفته کارشناسان، تسخیر کامل دنیا توسط هوش مصنوعی قریب‌الوقوع نیست.

این برنامه جدیدترین برنامه‌ای است که از شرکت OpenAI که یک آزمایشگاه پژوهشی در کالیفرنیا است، پدیدار شده و بر اساس یک برنامه هوش مصنوعی قبلی به نام GPT-۳ بنا شده است. هوش مصنوعی که در این زمینه به عنوان یک مدل زبان بزرگ یا LLM شناخته می‌شود، از صدها میلیارد کلمه در قالب کتاب، گفتگو و مقاله‌های وب تغذیه می‌کند و از آنها مدلی را بر اساس احتمال آماری از کلمات و جملات می‌سازد. نحوه کار این ربات کمی شبیه به پیشگویی متن در قسمت نوشتن پیام در گوشی‌های هوشمند است، اما به شدت توسعه یافته است و به آن اجازه می‌دهد تا به جای کلمات واحد، پاسخ‌های کامل تولید کند.

شرکت OpenAI یک شرکت پژوهشی غیرانتفاعی در زمینه هوش مصنوعی است که هدف آن توسعه «هوش مصنوعی بی‌ضرر»(friendly AI) برای خدمت به بشریت است. این شرکت برای همکاری آزادانه با سایر موسسات و پژوهشگران، پتنت‌ها و تحقیقات خود را به صورت عمومی منتشر می‌نماید. بخشی از انگیزه‌های بنیانگذاران OpenAI به ویژه ایلان ماسک و سم آلتمن، رسیدگی به نگرانی‌هایی که در رابطه با تهدید هوش مصنوعی برای موجودیت‌های دیگر تصور می‌شود، ذکر شده ‌است.

گام مهم رو به جلو در ChatGPT در آموزش اضافی و افزوده آن نهفته است. مدل زبان اولیه با ارائه تعداد زیادی سوال و پاسخ ارائه شده توسط مربیان هوش مصنوعی انسانی به خوبی تنظیم شد. سپس این موارد در مجموعه داده آن گنجانده شد. در مرحله بعد، از برنامه خواسته شد تا چندین پاسخ مختلف به سؤالات مختلف ارائه دهد که کارشناسان انسانی سپس آنها را از بهترین به بدترین رتبه‌بندی کردند. این تنظیم دقیق توسط انسان به این معنی است که ChatGPT اغلب در بررسی اطلاعاتی که یک سؤال واقعاً دنبال آن است، جمع‌آوری اطلاعات مناسب و قاب‌بندی پاسخ به شیوه‌ای طبیعی بسیار تأثیرگذار است.

به گفته ایلان ماسک، نتیجه «خیلی خوب» شده است، همانطور که بسیاری از کاربران از جمله دانشجویان که آن را به عنوان یک نجات دهنده برای انجام تکالیف دیرهنگام می‌دانند، تأیید می‌کنند. همچنین گمراه کردن آن از ربات‌های چت قبلی سخت‌تر است، چرا که ChatGPT برخلاف ربات‌های چت قدیمی، برای امتناع از سؤالات نامناسب و جلوگیری از ساختن مطالب با پاسخ دادن به مسائلی که در مورد آنها آموزش ندیده است، طراحی شده است.

به عنوان مثال، ChatGPT هیچ چیزی از جهانِ پس از سال ۲۰۲۱ نمی‌داند، زیرا داده‌های آن از آن زمان به‌روز نشده است. محدودیت‌های اساسی‌تر دیگری نیز دارد. ChatGPT هیچ کنترلی روی حقیقت ندارد، بنابراین حتی زمانی که پاسخ‌ها روان و قابل قبول هستند، هیچ تضمینی برای درست بودن آنها وجود ندارد.

پروفسور مایکل وولدریج، مدیر تحقیقات بنیادی هوش مصنوعی در موسسه آلن تورینگ در لندن می‌گوید: اگر من یک پیام متنی برای همسرم بنویسم هوش مصنوعی جمله‌ام را با کلمات پر تکرار قبلی‌ کام می‌کند. زیرا به تمام پیام‌هایی که من برای همسرم فرستاده‌ام، نگاه می‌کند و می‌فهمد که اینها محتمل‌ترین کلماتی هستند که آن جمله را کامل می‌کنند. ChatGPT نیز دقیقاً همین کار را در مقیاس وسیع انجام می‌دهد.

وی می‌گوید: اینها اولین سیستم‌هایی هستند که من واقعاً می‌توانم از آنها هیجان‌زده شوم، زیرا خواندن مقدار متنی که این سیستم با آن آموزش دیده است، به عمر ۱۰۰۰ انسان نیاز دارد که دانش بسیار زیادی درباره جهان است.

همانطور که شرکت OpenAI اشاره می‌کند؛ ChatGPT گاهی اوقات پاسخ‌هایی با صدای معقول اما نادرست یا مزخرف می‌نویسد و گاهی اوقات به دستورالعمل‌های مضر پاسخ می‌دهد یا رفتار مغرضانه از خود نشان می‌دهد. همچنین می‌تواند پاسخ‌های طولانی بدهد که مشکلی است که توسعه‌دهندگان آن با «ترجیح پاسخ‌های طولانی‌تر که جامع‌تر به نظر می‌رسند» موجب آن شده‌اند.

وولدریج می‌گوید: یکی از بزرگترین مشکلات ChatGPT این است که با اطمینان زیاد، پاسخ‌های اشتباه می‌دهد. این ربات نمی‌داند چه چیزی درست یا نادرست است. از دنیا خبر ندارد و شما مطلقاً نباید به آن اعتماد کنید و حتما باید آنچه را که می‌گوید، بررسی کنید.

وی در پایان گفت: ما به رویای هالیوودی هوش مصنوعی نزدیک نیستیم، چرا که مثلا یک ربات هنوز نمی‌تواند بند کفش ببندد یا دوچرخه سواری کند، اما اگر از آن دستور تهیه املت بخواهید، احتمالاً دستور پخت خوبی ارائه خواهد کرد، اما این بدان معنا نیست که می‌داند املت چیست. به هر حال این یک کار در حال پیشرفت است، اما با این وجود یک کار متحول کننده است.

ربات‌های چت مانند GPT با حجم زیادی از داده‌ها و تکنیک‌های محاسباتی قدرت می‌گیرند تا پیش‌بینی‌هایی در مورد رشته‌بندی کلمات به روشی معنادار انجام دهند. آنها نه تنها از حجم وسیعی از واژگان و اطلاعات بهره می‌برند، بلکه کلمات را در متن درک می‌کنند. این کار به آنها کمک می‌کند تا الگوهای گفتاری را در حین ارائه دانش دایره المعارفی تقلید کنند.

سایر شرکت‌های فناوری مانند گوگل و متا ابزارهای مدل زبان بزرگ خود را توسعه داده‌اند که از برنامه‌هایی استفاده می‌کنند که به درخواست‌های انسان پاسخ می‌دهند و پاسخ‌های پیچیده‌ای را طراحی می‌کنند. هوش مصنوعیِ باز، در یک حرکت انقلابی یک رابط کاربری ایجاد کرده است که به عموم مردم اجازه می‌دهد مستقیماً آن را آزمایش کنند.

البته برخی از تلاش‌های اخیر برای استفاده از ربات‌های گفتگوگر برای ارائه خدمات در دنیای واقعی دردسرساز شده است. به عنوان مثال وقتی موسس یک شرکت بهداشت روان درباره نحوه استفاده این شرکت از GPT-۳ در آزمایشی برای پاسخ به کاربران نوشت، مورد انتقاد قرار گرفت و مسئولان این شرکت با عجله در توییتر توضیح دادند که کاربران این شرکت مستقیماً با یک ربات صحبت نمی‌کنند، بلکه از هوش مصنوعی برای کمک به ایجاد پاسخ‌ها استفاده می‌شود.

کارشناسان می‌گویند تبلیغات زیادی در مورد ChatGPT وجود دارد و ابزارهایی مانند این پتانسیل بالایی دارند، اما مسلما نمی‌تواند همه چیز را انجام دهد و یک جادو نیست.