تشکیل کمیته حقیقت‌یاب زمینه‌سازی برای چه اقدامی است؟

جدل حقوق بشری ایران با کشورهای غربی، مدتی قبل به صدور یک قطعنامه توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد انجامید. این قطعنامه با ۲۵ رای موافق منجر به ایجاد کمیته حقیقت یاب شد. اما این اتفاقات تا چه اندازه می تواند ایران را در مجامع بین المللی تحت فشار قرار دهد و ایا ضمانت اجرایی دارد؟

بیشتر بخوانید: تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حقوق بشر سازمان ملل

فریدون مجلسی کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با خبرآنلاین به موضوع اهمیت قطعنامه پرداخت.

فریدون مجلسی در مورد اهمیت قطعنامه شورای امنیت برای ایران گفت: این قطعنامه، مربوط به شورای امنیت نیست که برای آن ضمانت اجراهای فوری وجود داشته باشد. گروه حقیقت یاب را هم ایران می تواند بپذیرد یا نپذیرد و آنها خودشان توسط امکانات مختلف مجازی و حقیقی که در اختیار دارند بررسی کنند و گزارش دیگری بدهند. آن گزارش دیگر هم ضمانت اجرای معمولی ندارد. این اقدامات را می توان پیش زمینه ای برای یک عملیات دانست که به منظور آماده سازی اذهان عمومی در داخل و خارج ایران صورت می گیرد. گاهی اوقات هم جنبه هشدار و روانی دارد. مساله این است که کشورهای خاورمیانه ای تقریبا هیچکدام از معیارهای حقوق بشری سازمان ملل پیروی نمی کنند و در این راستا توجیحاتی را نیز عنوان می کنند. اما در مورد جمهوری اسلامی ایران، طرفین از همه اقدامات تبلیغاتی و روانی استفاده می کند.

وی افزود: شواهد نشان می دهد که در چند مورد استناد به قطعنامه های مربوط به حقوق بشر با اقدامات بعدی همراه شد. آن موقعی بود که هشدار های مختلف یا زمینه های جنگ به صورت کشتارهای بزرگ وجود داشت. نمونه آنها را در صربستان و بوسنی و هرزگوین داشتیم. در لیبی هم همین طور بود. بعد از این مصوبات در آن کشورها اقداماتی از قبیل منع پرواز و بعد اقدامات جدی تر بعدی انجام گرفت. در نظر آنها وضعیت ایران به آن شدت نیست. اما تهدیدات غنی سازی بالاتر از ۶۰ درصد که با یک نوع پاسخگویی به این قطعنامه هم صورت گرفت و اینکه در هر اقدام قبلی هم جمهوری اسلامی یک اقدام عملی به کار برده، برای غرب جنبه های تهدیدآمیز داشته است.

وی تصریح کرد: شورای حکام قبل از این اتفاقات، یعنی قبل از اینکه غنی سازی به ۶۰ درصد برسد، تصمیمی ضد ایرانی گرفته بود و به شورای امنیت فرستاده بود و در آنجا در به روی مکانیسم ماشه باز شده است. همه اینها می تواند شرایط بدی را برای ایران فراهم کند. خصوصا در موقعیتی که داخل ایران هم واکنش هایی رخ داده و اینها زمینه را برای تبلیغات گسترده تر غرب و برای واکنش های شدیدتری اماده کرده. در اینجا مردم انتظار دارند با واکنش های مناسبی، تهدیدی که زیان و خسارتش به مردم ایران می رسد برطرف شود. این مستلزم اقداماتی است که هم نظر مردم ایران جلب شود و هم جامعه بین المللی ایران را کشوری ماجراجو و جنگ طلب تلقی نکند.

مجلسی در پایان گفت: تصمیمات سیاسی در کشورهای رقیب گرفته شده و گزارش کمیته حقیقت یاب فقط برای عملکرد است. اگر نخواهند هیچ اقدامی بکنند و به محکوم کردن لفظی اقدام کنند، در همین حد کاربرد دارد. اما اگر بخواهد با تهدیدها، اعلامیه هایی از طرف کشورهای دیگر و موضع گیری های سران بین المللی ادامه پیدا کند و خدایی نکرده به یک نوع عملیات محدود نسبت به مکان های هسته ای و جواب طرف ایرانی بینجامد، پیشگیری از مصیبت ممکن نخواهد بود.